EU moet tempo van overgang naar koolstofarme energie verdrievoudigen om klimaatdoelstellingen te halen

Een recent rapport van McKinsey benadrukt dat de Europese Unie aanzienlijk moet versnellen en haar inspanningen moet vergroten op het gebied van de koolstofarme energietransitie om haar eigen klimaatdoelstellingen te halen, waaronder het streven naar net zero koolstofuitstoot in het jaar 2050.

In het rapport worden vijf belangrijke actiegebieden uiteengezet voor EU-beleidsmakers, die, indien geïmplementeerd, een snellere en meer gestructureerde overgang naar een koolstofarm energiesysteem zouden waarborgen. Hoewel de EU al lang een voortrekkersrol speelt in de wereldwijde overgang naar duurzame energiebronnen, benadrukt het rapport dat verdere interventies nodig zijn om de doelstellingen te bereiken.

De digitale infrastructuur en datacenters spelen hierin een cruciale rol. Het rapport wijst erop dat de EU haar leidende positie heeft behouden door snel te reageren op de energieprijscrisis en nieuwe noodmaatregelen te nemen op het gebied van energie-efficiëntie en de overgang van fossiele brandstofimporten uit Rusland, na de invasie van Oekraïne.

Ondanks deze inspanningen ligt de EU niet op koers voor een energiesysteem met netto nul uitstoot tegen 2050, vindt McKinsey. Daarnaast benadrukt het rapport dat de EU de sociaal-economische voordelen van de overgang niet adequaat plant en kwetsbare bedrijven en werknemers niet voldoende beschermt tegen gerelateerde risico's. Hoewel de overgang naar verwachting zal leiden tot een nettowinst van vijf miljoen banen tegen 2050, zijn er inspanningen nodig op het gebied van herscholing en bijscholing om verstoring van de arbeidsmarkt te minimaliseren.

Een solide basis voor deze transitie vereist duidelijkheid over de juiste mix van technologieën, zodat bedrijven als datacenters kunnen investeren in zowel vaardigheden als infrastructuur op het juiste moment en op de juiste plaats. Het rapport waarschuwt dat een minder gestructureerde overgang kan leiden tot hogere kosten voor energieopwekking, -transport en -opslag.

Naast aandacht voor vaardigheden en industrie, roept het rapport EU-beleidsmakers op om zich te concentreren op vijf belangrijke actiegebieden voor een snellere en meer gestructureerde overgang naar schone energie. Hieronder vallen het creëren van veerkrachtige toeleveringsketens voor sleuteltechnologieën voor een lage koolstofuitstoot, de uitbreiding van de energie-infrastructuur, het heroverwegen van het grondgebruik voor strategische planning van snellere ontwikkeling van hernieuwbare energie, herontwerp van regels voor de energiemarkt in lijn met kostendoelstellingen en CO2-doelstellingen, en het betaalbaarder maken van schone technologieën.

Zonder extra inspanningen bestaat het risico dat de EU haar RePowerEU-doelen niet haalt om snel zonne-energie en andere schone energiebronnen uit te breiden. De EU streeft er bijvoorbeeld naar om dit decennium haar zonne-energiecapaciteit bijna te verdrievoudigen, van 209 GW in 2022 tot 600 GW tegen 2030.

Het rapport benadrukt ook dat er aanzienlijke investeringen nodig zijn in de uitbreiding van de energie-infrastructuur, een bekend thema voor partijen in de digitale infrastructuur. Dit zal de netwerken in staat stellen om om te gaan met de groeiende opwekking van hernieuwbare energie en de toenemende vraag naar elektriciteit, vooral nu sectoren zoals verwarming en transport snel elektrificeren. Investeringen in flexibiliteit zullen ook essentieel zijn om de kosten van de grid-uitbreiding te minimaliseren. Het rapport geeft aan dat de behoefte aan flexibiliteit tegen 2030 waarschijnlijk zal verdrievoudigen. Het benadrukt ook dat de hoge bevolkingsdichtheid van Europa het uitdagender maakt om nieuwe infrastructuur uit te bouwen, waardoor interventies aan de vraagzijde een verstandige keuze zijn, aldus McKinsey.