Uptime brengt gevolgen van EU’s Energy Efficiency Directive voor datacenters in kaart

De Energy Efficiency Directive heeft binnen de datacenteerindustrie geleid tot verwarring, stelt Uptime Intelligence in een nieduw rapport. Daarom heeft men de gevolgen van de EED in kaart gebracht.

De EED is een cruciaal onderdeel van de Fit for 55-initiatieven van de Europese Unie. Dit programma is gericht op het versnellen van de transitie naar net-zero uitstoot van broeikasgassen tegen 2050. De richtlijn streeft naar een vermindering van ten minste 55% in broeikasgasemissies tegen 2030 vergeleken met de niveaus van 1990. De EED is complex, veelzijdig en zal in fasen worden geïmplementeerd, waarbij sommige sleutelregels en -metrieken nog in ontwikkeling zijn. Deze complexiteit heeft geleid tot aanzienlijke verwarring binnen de datacenterindustrie over de specifieke details en de implementatiestatus van de richtlijn, zoals gerapporteerd door Uptime Intelligence in juni 2025.

Stap 1: Jaarlijkse rapportage

De eerste stap van de EED omvat een jaarlijkse rapportage aan een EU-database voor datacenters met een geïnstalleerd IT-energieverbruik van ten minste 500 kilowatt (kW). Deze vereiste, die in 2024 begon, is omgezet in nationale wetgeving in de meeste EU-landen. Duitsland en Nederland hebben bovendien ambitieuzere nationale rapportageschema's geïmplementeerd.

Operators moeten zelf informatie en prestatie-indicatoren rapporteren voor elk datacenter op landelijk niveau. Deze prestatiemetrieken, berekend volgens EN 50600-normen, omvatten Power Usage Effectiveness (PUE), Water Usage Effectiveness (WUE), Renewable Energy Factor (REF) en Energy Reuse Factor (ERF). Sommige operators geven er de voorkeur aan deze metrieken rechtstreeks aan de database te rapporteren. De EC is van plan om deze prestatiedata in verschillende geaggregeerde vormen openbaar te maken in de tweede helft van 2025.

De eerste stap heeft echter tot een aantal problemen geleid, stelt Uptime. Zo heeft Nederland data voor individuele datacenters openbaar gemaakt, wat vertrouwenskwesties heeft opgeleverd. Daarnaast zijn er beperkte controles op de kwaliteit van de data, weigeren huurders data te delen met hun colocatiehosts, en rapporteren veel bedrijfsdatacenters die onbekend zijn bij de EU niet, aldus Uptime. Men schat dat het opzetten van een betrouwbare database twee tot drie jaar kan duren, aangezien ongeveer 60% van de datacenters geïdentificeerd door datacentermap.com niet heeft gerapporteerd.

Stap 2: Beoordelingsschema en label

De tweede stap van de EED is momenteel gaande. De Europese Commissie streeft ernaar een beoordelingsschema of label te ontwikkelen om de energie-efficiëntie en bredere duurzaamheid van elk datacenter visueel weer te geven. Een voorgesteld beoordelingsschema werd gepresenteerd tijdens een openbare consultatievergadering op 18 juni 2025, aldus Uptime. Dit schema bevat een sectie voor vrijwillige informatie, waardoor operators hun leiderschap in duurzaamheid kunnen tonen.

Het voorgestelde beoordelingsschema omvat een breed scala aan duurzaamheidsdata, waarvan sommige door operators wellicht als vertrouwelijk worden beschouwd. Uptime Intelligence heeft gesuggereerd om bij het schema de focus te leggen op minder datapunten om daarmee het proces te stroomlijnen. De Commissie streeft ernaar dit beoordelingsschema tegen het einde van 2025 vast te stellen, met de vroegst mogelijke implementatie in 2026. Deze tijdlijn kan worden verlengd vanwege aanhoudende meningsverschillen onder belanghebbenden en de beperkte data beschikbaar uit het eerste rapportagejaar.

Stap 3: Minimale prestatienormen

De derde stap van de EED is gericht op het vaststellen van minimale prestatienormen (MPS) waaraan datacenters moeten voldoen, schrijft Uptime in de publicatie. Deze normen worden gezien als aanvullend op het beoordelingsschema en zijn bedoeld om de slechtst presterende datacenters te elimineren of te verbeteren. De Commissie stelde een herziene set MPS voor tijdens een workshop op 18 juni 2025, aldus Uptime.

De voorgestelde MPS omvatten metrieken zoals PUE, WUE en REF. Het doel is om ervoor te zorgen dat alle datacenters tegen 2030 aan deze normen voldoen. De Commissie heeft ook andere metrieken overwogen, zoals de Cooling Efficiency Ratio (CER) en Carbon Usage Effectiveness (CUE), maar deze worden momenteel niet overwogen vanwege de noodzaak voor aanvullende gegevensverzameling en politieke mandaten. De implementatie van MPS zou al in 2026 kunnen beginnen, maar een politiek mandaat om nieuwe wetgeving in te voeren zal waarschijnlijk deze tijdlijn vertragen.

Ondertussen roept de snelle ontwikkeling van AI zorgen op over energie-efficiëntieregelingen, aangezien deze de ontwikkeling van de digitale infrastructuur van de EU kunnen belemmeren. Recent onderzoek van Uptime Intelligence geeft aan dat ongeveer 40% van de datacenters in de EU mogelijk aanzienlijke upgrades of verplaatsing nodig heeft om te voldoen aan de voorgestelde MPS. De groei van AI legt een grote druk op de capaciteit van faciliteiten en supply chains, aldus Uptime, waardoor het een uitdaging wordt om datacenters te upgraden naar nieuwe normen zonder digitale diensten te verstoren.

Al met al concludeert Uptime in de publicatie dat de EED een belangrijke stap vertegenwoordigt naar het verbeteren van de energie-efficiëntie en duurzaamheid van datacenters in de EU. De complexiteit van de richtlkijn plus het feit dat de richtlijn zich nog lijtk te ontwikkelen, zorgen echter voor uitdagingen die moeten worden aangepakt.