De groeiende vraag naar datacenters en de uitdagingen voor energie-infrastructuur

“De vraag naar datacenter-diensten is groter dan ooit,” vertelt Stijn Grove. “Dit komt vooral door digitalisering, automatisering en de snelle ontwikkelingen op het gebied van AI. Hierdoor neemt het aantal datacenters toe, worden datacenters steeds groter, en gebruiken AI-chipsets meer energie dan traditionele chips. Het totale stroomverbruik blijft door deze ontwikkelingen stijgen.”

“Dit brengt grote uitdagingen met zich mee, waarvan een tekort aan stroomnetwerk de meest urgente is. In Noord-Holland kunnen bijvoorbeeld de komende jaren geen nieuwe aansluitingen worden gerealiseerd. Dit soort knelpunten vormt een bedreiging voor de Nederlandse en de Europese economie. Hoewel 99% van de datacenters die zijn aangesloten bij de Dutch Datacenter Association duurzame energie gebruikt, is de  distributie in Nederland nog onvoldoende en moeten we naar een meer geïntegreerd groeimodel toe.”

“Naast de genoemde groei factoren spelen ook de combinatie van geopolitieke ontwikkelingen en een groeiend bewustzijn van data-afhankelijkheid een belangrijke rol in de verschuiving naar “on-shoring” van infrastructuur,” voegt Michiel Panders, R&M General Manager Europe toe. “Bedrijven en overheden worden zich steeds bewuster van de risico’s die gepaard gaan met buitenlandse afhankelijkheden en nemen maatregelen om hun digitale infrastructuur dichter bij huis te brengen. Deze trend leidt tot een toenemende vraag naar zowel private datacenters als co-locatiefaciliteiten, waar organisaties meer controle hebben over hun data en beter kunnen inspelen op lokale regelgeving en veiligheidseisen.”

“Tegelijkertijd is er in Nederland een duidelijke trend zichtbaar die zich kan doorzetten en mogelijk versnellen. Nederland verliest meer en meer haar positie als primair vestigingspunt voor datacenters binnen West-Europa. Waar het vestigingsklimaat voorheen optimaal was dankzij de combinatie van trans-Atlantische capaciteit, uitstekende Europese ontsluiting via AMS-IX en een ruime beschikbaarheid van zowel ruimte als energie, is die voorsprong inmiddels afgenomen.”

Stijn: “Een verouderde manier van denken over infrastructuur zorgt ervoor dat we nu zijn vastgelopen. Ruimtelijke ordening, economische planning en energiebeleid zijn nu nog te veel gescheiden domeinen. Een integrale aanpak is nodig om slimme oplossingen te benutten en extra capaciteit op het netwerk vrij te maken. Zo is het bijvoorbeeld slim dat datacenters strategisch worden geplaatst:

• In de buurt van een energiebronnen
• Dicht bij elkaar, zodat ze efficiënter gebruik maken van infrastructuur
• Nabij bedrijven of instellingen die restwarmte kunnen hergebruiken

Dit bespaart energie, vermindert CO₂-uitstoot en maakt het energiesysteem efficiënter.”

“De datacentersector loopt voorop in innovatie, zowel op het gebied van energie-efficiëntie als het gebruik van duurzame elektriciteit. We zitten in een uitdagende fase, waarin veel verandert. Dat biedt kansen, maar vraagt ook om een nieuwe manier van denken, samenwerken en handelen.”

“Om netcongestie op te lossen, hebben we een geïntegreerde aanpak nodig. De datacentersector kan hierin waardevolle oplossingen aandragen, maar dat kan alleen als er nauwe samenwerking is met de overheid en netbeheerders. Als brancheorganisatie willen we graag op nieuwe manieren met deze partijen samenwerken om structurele oplossingen en doorbraken te realiseren.”

“Hoewel er al veel oplossingen beschikbaar zijn en aanzienlijke investeringen zijn gedaan, vormt dit soms een obstakel voor versnelde vervanging van bestaande technologieën,” aldus Michiel. “Dit roept de vraag op waar de daadwerkelijke milieuwinst het meest te behalen is. In plaats van uitsluitend te focussen op nieuwe hardware, ligt er waarschijnlijk meer potentieel bij de bron van de gebruikte energie, het efficiënter hergebruiken van energie en innovaties op het gebied van zuinigere chips. Door deze aspecten te verbeteren, kan de impact op het milieu mogelijk effectiever en duurzamer worden verkleind.”

Het aanpakken van netcongestie vereist een flexibele en dynamische infrastructuur waarin controle in bepaalde situaties deels wordt overgedragen, zodat gebruikers op basis van prioriteit kunnen worden in- of uitgeschakeld. Elektrische auto’s hoeven bijvoorbeeld niet direct bij thuiskomst te worden opgeladen als tegelijkertijd andere apparaten, zoals een fornuis of oven, veel stroom verbruiken. Om dit efficiënt te kunnen reguleren, moet een auto zichzelf kunnen ‘identificeren’ op het net en moet de netbeheerder de mogelijkheid krijgen om het laadproces te managen. Technisch gezien is dit niet bijzonder complex; er bestaan al genoeg vergelijkbare concepten binnen IT-netwerken. De daadwerkelijke uitdaging ligt vooral in de uitvoerbaarheid, regelgeving en de afstemming van internationale standaarden. Daarnaast speelt de classificatie van kritieke infrastructuur een rol. Datacenters kunnen tot deze kritieke infrastructuur worden gerekend, maar hun belang hangt sterk af van de aard van de data en processen die zij ondersteunen. Zo is er, wat mij betreft, een duidelijk verschil tussen een datacenter dat entertainmentcontent host en een datacenter dat essentiële bankdiensten faciliteert.”

Michiel Panders, R&M General Manager Europe

Stijn Grove, Directeur Dutch Data Center Association