Job Witteman: ‘Luchtkoeling kan volledig worden geëlimineerd’

De jarenlange euforie, zo zag hij, ebde langzaam weg. “Datacenters vreten ruimte en stroom”, verzucht hij. “Omdat ze luchtgekoeld zijn verbruiken ze extra veel energie.Toch merk je dat de branche erg tevreden is over zichzelf.” Maar hoewel luchtkoeling steeds beter wordt en PUEwaarden steeds lager uitvallen, is het volgens Witteman absoluut nodig om het technologische roer om te gooien. “De een maakt gebruik van vrije koeling, de ander van verdamping. Maar altijd geldt dat het veel ruimte en stroom gebruikt.” Daar komt bovenop dat de maatschappij datacenters een stuk kritischer dan voorheen tegen het licht houdt. “Dat begon met het item van Lubach waarin hij ageerde tegen het datacenter in Middenmeer”, noemt Witteman. “Ons drinkwater en groene stroom zou gesubsidieerd naar Microsoft en Google gaan. Ineens sloeg het sentiment om.” Het gevolg was onder meer een datacenterstop in de regio Amsterdam.

Daarom is Witteman afgelopen jaar ingestapt bij iXora, een bedrijf dat oplossingen ontwikkelt voor afgedichte immersiekoeling. Dat doet hij samen met ‘de twee Vincents’: Vincent Houwert, en Vincent Beek, allebei met achtergrond in de evenementenindustrie. “Vincent Houwert is het brein achter het product”, vertelt Job. “Hij was actief in de wereld van muziekfestivals. Hij was bezig met het ontwikkelen van een versterker voor concerten. Er was alleen een probleem: dat ding zou 2700 graden heet worden, en daar zijn geen ventilatoren voor. Ik stelde voor om te gaan kijken naar immersiekoeling zoals sommige producenten voor datacenters leveren. Hij was helemaal enthousiast, maar het probleem is dat het allemaal open systemen zijn. Dat kun je moeilijk vervoeren van terrein naar terrein.”

Open systemen blijken ook voor datacenters een beperkende factor. “De bakken staan open en bloot in een ruimte en zijn niet stapelbaar”, legt Witteman uit. “Dat is ruimteverspilling. Bovendien wil geen enkele faciliteit vloeistof in de white space, wat ongelukken kan veroorzaken.” Het idee van een gesloten cassette voor immersiekoeling voor in het 19 inch rack is daarmee geboren. “Het is heel compact. Serverbehuizingen, die gericht zijn op luchtkoeling, zijn niet meer nodig. Je bespaart op de ruimte die een luchtkoelinstallatie normaliter zou innemen”, zegt Witteman. “Zo kun je het hele idee van luchtkoeling elimineren.”

Want dat is het doel van iXora: luchtkoeling volledig vervangen door immersiekoeling. Andere partijen in deze markt, zoals Asperitas en Submer, ziet Wittemanvooral als medestrijders en niet als concurrenten. “Datacenters zijn behoudend en erg tevreden over zichzelf”, vindt hij. “Maar wat wij bieden is de mogelijkheid het nóg beter te kunnen doen, zonder in te boeten op kwaliteit. Ze kunnen efficiënter worden, kleinschaliger, maar ook warmte afleveren als warm water voor bijvoorbeeld het warmtenet.”

Nu kan dat nog niet vanwege wet- en regelgeving, dus er is nog wat werk te verzetten in de politiek, zo ziet hij. “Datacenters kunnen op den duur nutsbedrijven worden.” Op overheidsgebied valt echter nog veel winst te behalen. “Ik was een tijdje terug in de Tweede Kamer om voorlichting te geven aan Kamerleden. Daar werd nog serieus door iemand geopperd dat datacenters grote dozen vol kattenfilmpjes zijn, dus dat het genoeg zou zijn om die kattenfilmpjes te verbieden. Dus nee, er is nog een hoop voorlichting te geven.” Cruciaal voor het verhaal van Job is acceptatie bij datacenters, maar vooral de acceptatie door klanten. “Er is heel veel belangstelling voor de oplossing”, zegt Witteman. “We werken samen met grote partners, waaronder beursgenoteerde bedrijven.” Maar het koelconcept vraagt wel om aanpassingen, waar datacenters niet automatisch happig op zijn. Het is daarom cruciaal dat de klanten er ook echt naar vragen. “Daarom is recent ons Experience Center in Ede open gegaan”, vertelt Witteman. “Daar kunnen klanten zelf op afspraak kijken hoe het werkt en hoe zij het zouden kunnen inzetten.” In het Experience Center staan werkende prototypes, want het product zelf is nog niet off-the-shelf verkrijgbaar. “Dit jaar willen we de eerste units aan klanten leveren, en volgend jaar schalen we flink op.” Voor de financiering kijkt iXora naar crowdfunding in de vorm van een STAK.

Het product is dus nog heet van de naald. “Je ziet dat de energieprijzen wereldwijd door het dak gaan, dus nu is het echt het moment”, vindt Witteman. “Er is ook een rol weggelegd voor de overheid. Als je immers technologie hebt waarmee 40 procent energie bespaard kan worden, dan kan dat uiteindelijk worden verplicht”